“Năm 1945, nhân dân Việt Nam đã làm Cách mạng Tháng Tám, đánh đuổi bọn thực dân ra khỏi đất nước và xây dựng chính quyền nhân dân. Đó là một bước ngoặt trong lịch sử của dân tộc chúng tôi.”
(Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 11, tr.179)
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là dấu mốc vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do, nhân dân lao động làm chủ đất nước, gắn giải phóng dân tộc với giải phóng xã hội.
Sau gần một thế kỷ sống dưới ách đô hộ tàn bạo của thực dân Pháp và sự thống trị của phát xít Nhật, nhân dân Việt Nam phải chịu muôn vàn khổ đau, mất nước, mất tự do, mất quyền làm người. Với tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quật cường và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân đã vùng lên tiến hành Tổng khởi nghĩa Tháng Tám, giành chính quyền về tay nhân dân.
Chỉ trong 15 ngày cuối tháng 8/1945, cuộc Tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn. Lần đầu tiên trong lịch sử, chính quyền trong cả nước thuộc về Nhân dân. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do, độc lập và thực sự đã trở thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.”
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã chấm dứt chế độ phong kiến, kết thúc hơn 80 năm nhân dân ta sống dưới ách đô hộ của thực dân, phát xít; đưa nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một quốc gia độc lập, tự do, dân chủ; từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ vận mệnh của mình. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á – ra đời, mở ra thời kỳ mới, Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) trở thành Đảng cầm quyền.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025), chúng ta càng thêm trân trọng giá trị lịch sử và ý nghĩa to lớn mà sự kiện này mang lại. Đây là dịp để các thế hệ hôm nay và mai sau nhận thức sâu sắc trách nhiệm kế thừa, vận dụng những bài học quý báu của Cách mạng Tháng Tám vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang đó, Trường THPT Nguyễn Trãi – ngôi trường mang tên vị anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới – luôn là nơi ươm mầm tri thức, hun đúc tinh thần yêu nước và trách nhiệm công dân cho các thế hệ học sinh. Không chỉ chú trọng nâng cao chất lượng dạy và học, nhà trường còn đặc biệt quan tâm giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống thông qua các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề, “Hành trình về nguồn”, thăm di tích lịch sử, tham gia thiện nguyện, thăm hỏi và tặng quà các gia đình chính sách, người có công với cách mạng. Những hoạt động ấy, tuy nhỏ bé nhưng giàu ý nghĩa, góp phần bồi đắp tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm với cộng đồng và lý tưởng sống vì Tổ quốc cho mỗi học sinh – những chủ nhân tương lai của đất nước.